ذوب آهن؛ پیشران توسعه راه‌آهن، مترو و صنعتی‌سازی ساختمان

صنعت استراتژیک فولاد در اقتصاد کشور، از اهمیت بسزایی در بخش‌های مختلف همچون تامین نیاز صنایع پایین‌دستی، توسعه صادرات و ارزآوری، ایجاد ارزش افزوده، اشتغال‎‌زایی در مناطق کم‌برخوردار و حرکت به سمت اقتصاد غیرنفتی برخوردار است و شرکت‌های بزرگ فولادی با تکیه بر دانش و تجربه متخصصان داخلی و به‌کارگیری قطعات و تجهیزات ساخت داخل، با سرعت بالایی در مسیر توسعه و رشد تولید گام برداشته‌اند. در این میان شرکت ذوب آهن اصفهان به عنوان نخستین و بزرگ‌ترین تولیدکننده مقاطع ساختمانی و محصول استراتژیک ریل در کشور، اقدامات موثری در راستای تولید و صادرات محصولات با ارزش افزوده بالای فولادی به ویژه طی دو سال اخیر انجام داده و در تلاش است تا عملکرد خود را در حوزه‌های مختلف مانند مدیریت مصرف نهاده‌ها، رشد تولید و در نهایت سودآوری ارتقا بخشد و سهم بیشتری از توسعه صنعتی و اقتصادی کشور را به خود اختصاص دهد. با هدف بررسی عملکرد «ذوب» در سال گذشته و همچنین وضعیت پروژه‌های توسعه‌ای این مجموعه عظیم فولادی، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» گفت‌وگویی با مهدی کوهی، مدیرعامل شرکت ذوب آهن اصفهان تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهیم خواند:

در خصوص عملکرد شرکت‌ ذوب آهن اصفهان در زمینه تولید و فروش انواع محصولات در سال گذشته توضیحاتی ارائه بفرمایید.

پیش از هر چیز به عنوان عضو کوچکی از خانواده بزرگ صنعت فولاد کشور، شهادت آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشور و هیئت همراه را در سانحه دلخراش سقوط بالگرد تسلیت عرض می‌کنیم. در سال ۱۴۰۲، ما موفق به اجرای تمامی اهداف و برنامه‌ریزی‌های خود در زمینه تولید شدیم و به آنچه وعده داده بودیم، جامه عمل پوشاندیم؛ به نحوی که تولید میلگرد و تیرآهن مجتمع در سال پیش، به ترتیب به ۵۰۰ هزار و ۸۰۱ تن و ۸۸۶ هزار و ۴۲۲ تن رسید که این میزان با رشد ۶٫۴ درصدی و  ۰٫۲ درصدی نسبت به سال پیش از آن همراه بود. علاوه‌براین، هفت هزار و ۷۴۵ تن سایر مقاطع فولادی همچون نبشی، ناودانی و… به علاوه ۱۳۸ هزار و ۳۴۰ تن شمش چدن و ۸۶۷ هزار و ۱۹۷ تن شمش کالایی در این مجتمع عظیم صنعتی در سال پیش تولید شد. از آنجایی که شرکت ذوب آهن اصفهان به عنوان تنها تولیدکننده   انحصاری ریل در کشور شناخته می‌شود، در سال گذشته موفق به تولید ۲۱ هزار و ۷۱۰ تن از این محصول استراتژیک شدیم که این میزان با رشد ۴۴ درصدی نسبت به سال پیش از آن همراه بود. از طرفی، حجم کلاف تولیدی در این مدت نیز به ۹۶ هزار و ۲۱۹ تن رسید و در مجموع ما موفق به تولید دو میلیون و ۵۳۵ هزار و ۸۹۹ تن انواع محصول در پایان سال ۱۴۰۲ شدیم. لازم به ذکر است که در سال گذشته، یک میلیون و ۴۹۹ هزار و ۵۷۷ تن از محصولات خود را در بازار داخلی و یک میلیون و ۵۵ هزار و ۳۶۵ تن را در بازارهای صادراتی عرضه کردیم که در نوبه خود رقم قابل‌توجهی است. در این بازه زمانی، محصولات خود را به بیش از ۲۰ کشور جهان صادر کردیم و هم‌اکنون دهمین صادرکننده برتر کشور و اولین صادرکننده شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) محسوب می‌شویم. نکته قابل‌توجه در خصوص عملکرد «ذوب» در سال ۱۴۰۲، افزایش چشمگیر درآمد مجموعه در بازارهای داخلی و صادراتی بود؛ به نحوی که درآمد حاصل از فروش انواع محصولات در بازارهای داخلی و صادراتی، به ترتیب به ۳۵۶ هزار و ۵۱۳ میلیارد و ۷۴۷ میلیون ریال و ۲۱۶ هزار و ۶۸۱ میلیارد و ۱۲۹ میلیون ریال رسید که این میزان با رشد ۳۸٫۶ درصدی و ۱۱٫۲ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ همراه شد. در سال گذشته، مجموع درآمد شرکت به ۵۷۳ هزار و ۱۹۴ میلیارد و ۸۷۶ میلیون ریال رسید که افزایش ۲۷ درصدی را نسبت به سال قبل از آن رقم زد.

سالی که گذشت، در واقع سال اصلاح ساختار مالی شرکت ذوب آهن اصفهان بود و ما موفق شدیم از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود طبقه (زمین)، ۸۴۳ درصد سرمایه خود را افزایش دهیم. از این رو سرمایه ثبت شده شرکت با افزایش بیش از ۵۹ همت، از حدود هفت هزار میلیارد تومان به بیش از ۶۶ هزار میلیارد تومان رسید و تحول شگرفی در این مجموعه بزرگ صنعتی ایجاد شد. افزایش سرمایه اخیر، منجر به بهبود ساختار مالی و خروج «ذوب» از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت خواهد شد و به دنبال آن ما خواهیم توانست از خدمات بانکی و گردش مالی مناسب‌تری برخوردار شویم؛ ضمن اینکه وضعیت اعتباری شرکت نیز بهبود پیدا می‌کند و بی‌شک از مزیت‌های قانونی آن در آینده نیز بهره‌مند خواهیم شد. یکی از مهم‌ترین اهداف مجموعه طی سالیان گذشته، توسعه تولید محصول استراتژیک ریل بوده است؛ به نحوی که تا به امروز، بیش از ۱۸۰ هزار تن انواع ریل را تولید کرده‌ایم و در اختیار راه‌آهن سراسری و متروی کلان‌شهرها قرار داده‌ایم. در سال گذشته، خط متروی تجریش پرند با استفاده از ریل ملی ذوب آهن به بهره‌برداری رسید. همچنین راه‌آهن‌های همدان سنندج، تبریز ایل‌گلی و ایل‌گلی میانه با استفاده از این محصول استراتژیک به بهره‌برداری رسیدند و در نیمه نخست سال جاری نیز دو راه‌آهن رشت انزلی و میانه اردبیل با استفاده از ریل ملی ساخت داخل به بهره‌برداری خواهند رسید. در سال جاری، ما قرارداد تامین ریل پروژه کریدور شرق را با قرارگاه خاتم منعقد خواهیم کرد که این پروژه هم‌اکنون از پیشرفت بیش از ۵۰ درصدی برخوردار است و امیدواریم راه‌آهن چابهار خاش زاهدان با استفاده از ریل ذوب آهن تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد. یکی دیگر از پروژه‌هایی که با شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در دست اقدام داریم، پروژه راه‌آهن شهرکرد مبارکه به طول ۹۰ کیلومتر است که به زودی عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد و تامین ریل آن بر عهده مجموعه ماست؛ همچنین قرارداد تولید ریل برای شرکت زیرساخت به زودی امضا خواهد شد. در بخش متروی کلان‌شهرها نیز هم‌اکنون خطوط اصفهان، تبریز، مشهد، تهران، بهارستان، پرند و کرمانشاه با ریل ملی ذوب آهن اصفهان در حال احداث هستند و در تلاش هستیم به هر میزان که نیاز داخل باشد، این محصول استراتژیک را با تکیه بر دانش و استانداردهای بومی تولید کنیم و در اختیار راه‌آهن سراسری و متروی کلان‌شهرهای کشور قرار دهیم.

با توجه به تولید فولاد به روش کوره بلند در شرکت ذوب آهن اصفهان، به طور مشخص با چه چالش‌هایی در زمینه تامین مواد اولیه مواجه هستید؟

شرکت ذوب آهن اصفهان به عنوان اولین تولیدکننده فولاد به روش کوره بلند در کشور، همچنان با معضل تامین مواد اولیه کربن‌دار و مواد آهن‌دار مواجه است. میزان نیاز ما به کنسانتره زغال‌سنگ، در حالی حدود یک میلیون و ۸۵۰ هزار تن در سال برآورد می‌شود که تولید این محصول در ۱۵۳ معدن زغال کشور، به حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن می‌رسد و از این رو چاره‌ای جز تامین باقی‌مانده زغال مورد نیاز مجموعه از بازارهای خارجی وجود ندارد. بر همین اساس امیدواریم تولید کنسانتره زغال‌سنگ در کشور به سطحی برسد که ما بی‌نیاز از واردات این ماده اولیه مهم در تولید فولاد به روش کوره بلند شویم و در آینده بتوانیم کک و زغال را از داخل تامین کنیم. در واقع اگر شرکت‌های داخلی با اجرای طرح‌های توسعه‌ای در مسیر رشد تولید زعال‌سنگ و همچنین اشتغال‌زایی پایدار گام بردارند، شرکت ذوب آهن اصفهان این آمادگی را دارد که با انعقاد قراردادهای بلندمدت، مشتری دائمی محصولات آن‌ها شود و خرید ۱۰۰ درصدی از تولیدات این شرکت‌ها را برای حمایت از تولید داخل و اشتغال کارگر ایرانی تضمین کند. در حوزه تامین سنگ‌آهن نیز به پنج میلیون و ۷۰۰ هزار تن سنگ پلاسری درشت‌دانه و ریزدانه نیاز داریم؛ از آنجایی که ما برنده مزایده فاز یک معدن ققنوس شدیم، در سال گذشته توانستیم یک میلیون تن از این معدن برداشت کنیم. در سال جاری نیز مشغول مذاکره با وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) هستیم تا برداشت از این معدن را به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش دهیم و بخش عمده‌ای از نیاز خود به سنگ‌ پلاسری از جمله درشت‌دانه و ریزدانه را از این طریق تامین کنیم.

شرکت ذوب آهن اصفهان چه اقداماتی را در راستای تحقق تولید فولاد سبز انجام داده است؟

با توجه به اهمیت صنعت سبز و حرکت شرکت‌های مطرح فولادی جهان در مسیر تولید فولاد سبز طی سالیان اخیر، شرکت ذوب آهن اصفهان نیز گام‌های موثری در راستای کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی در بخش‌های آب، خاک و هوا برداشته و با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری کشور علاوه بر طرح جامع زیست‌محیطی، شش پروژه زیست‌محیطی را در این زمینه تعریف کرده است. ما معتقدیم ذوب آهن به عنوان اولین تولیدکننده مقاطع فولادی در کشور، چاره‌ای جز حرکت به سمت تحقق تولید سبز محصولات با ارزش افزوده بالا همچون ریل و تیرآهن‌های بال‌پهن ندارد و   بر همین اساس خود را موظف به اجرای طرح‌های متنوع زیست‌محیطی با هدف تحقق صنعت سبز می‌دانیم. از جمله این طرح‌ها می‌توان به استفاده از الکتروفیلترها در نواحی مختلف تولید اشاره کرد که این پروژه هم‌اکنون با همکاری جهاد دانشگاهی علم و صنعت در دست اقدام قرار دارد و به زودی اولین قرارداد خود را با یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه منعقد خواهیم کرد. از سوی دیگر، تولید «سازگار با محیط زیست» را در دستور کار خود قرار داده‌ایم و امیدواریم طی دو سال آینده، به نتایج مطلوبی در این راستا دست پیدا کنیم.

در حال حاضر طرح‌های توسعه‌ای شرکت ذوب آهن اصفهان در چه مرحله‌ای قرار دارند و چه زمانی به بهره‌برداری خواهند رسید؟

یکی از مهم‌ترین اهداف ما در دو سال اخیر، تسریع در تکمیل و اجرای طرح‌های توسعه‌ای مجموعه بوده است. هم‌اکنون پروژه پلنت اکسیژن با ۹۹ درصد پیشرفت، در آستانه بهره‌برداری قرار دارد. پروژه «LF3» نیز در مرحله تست سرد بوده که امیدواریم این طرح تا هفته دولت سال جاری آماده بهره‌برداری شود. پروژه تصفیه‌خانه مرکزی مجموعه نیز که توسط گروه مپنا در حال انجام است، در پاییز امسال افتتاح خواهد شد. خط انتقال آب از دریای عمان به اصفهان، از دیگر پروژه‌های مهمی به شمار می‌آید که شرکت ذوب‌آهن در آن سرمایه‌گذاری کرده است و امیدواریم با بهره‌برداری از این پروژه، آب پایدار مورد نیاز خود و سایر صنایع استان را تامین کنیم. پروژه «LF1» با هدف افزایش بهره‌وری تولید در مجموعه، در دهه فجر و نهایتا تا پایان سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید؛ ضمن اینکه در پروژه باتری ۲  در حال بازنگری FS آن برای تامین مالی هستیم و امیدواریم این پروژه را  تا پایان سال ۱۴۰۵ راه‌اندازی کنیم. شرکت ذوب آهن اصفهان برای همراهی در طرح نهضت ملی مسکن و خانه‌دار شدن زوج‌های جوان، برنامه‌ریزی بلندمدت داشته و در اسفند ماه سال گذشته، ۹۰ هزار تن میلگرد را به طور اختصاصی برای این منظور تولید و عرضه کرده است. از طرفی ما تیرآهن‌های بال‌پهن تا سایز ۳۰ را برای صنعتی‌سازی و تسریع در احداث ساختمان‌ها و نیز ایمنی بیشتر در برابر زلزله تولید می‌کنیم و این آمادگی را داریم که محصولات مذکور را به صورت مدولار به پروژه‌ها تحویل دهیم.

خدمت ادامه دارد… در پایان ضمن تسلیت مجدد شهادت رئیس جمهور و هیئت همراه، یادآور می‌شویم که خانواده بزرگ شرکت ذوب آهن اصفهان با تولید و بهره‌وری بیشتر، منویات مقام معظم رهبری در راستای تحقق شعار سال مبنی بر «جهش تولید با مشارکت مردم» را با تاسی از شهیدان خدمت ادامه خواهد داد.