ماموریت زیرخاکی «تجلی»

در حقیقت این شرکت نخستین شرکت پروژه‌‌‌محور است که در بازار سرمایه شکل گرفته است. سهامدار عمده شرکت تجلی ۵۶‌درصد شرکت ومعادن، ۱۷‌درصد شرکت چادرملو و ۱۷‌درصد شرکت گل‌‌‌گهر هستند که ۱۰درصد سهام این شرکت نیز در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی در بورس قرار دارد. این شرکت علاوه بر سرمایه‌گذاری در حوزه فولاد، نخستین پروانه بهره‌‌‌برداری عناصر نادر خاکی را گرفته است.

اشتغال‌زایی مجموعه شرکت تجلی، حدود ۴۰ نفر است، اما با شرکت‌های زیرمجموعه‌‌‌ تعداد آنها به حدود ۳ تا ۴‌هزار نفر نیز می‌‌‌رسد. این مطالب را مرتضی علی‌‌‌اکبری مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات در گفت‌‌‌وگویی عنوان و در ادامه خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی در بورس پذیرفته می‌‌‌شوند که حداقل دو صورت مالی حسابرسی‌‌‌شده داشته باشند و همچنین شرکت‌های سودده باشند. با توجه به اینکه شرکت تجلی یک شرکت پروژه‌‌‌محور با ایده جدید بود، تولد این شرکت با پذیرش آن در بورس همراه شد. مرتضی علی‌‌‌اکبری درباره عملکرد این شرکت از ابتدا تاکنون بیان کرد: در ابتدا شرکت تجلی با پنج پروژه در قالب سه شرکت متولد شد، این پنج پروژه در ارتباط با زنجیره فولاد شامل کنسانتره سنگ‌آهن، گندله‌‌‌سازی و تولید آهن‌اسفنجی در مناطق مختلف ایران شکل گرفتند. اکنون تعداد شرکت‌های تجلی به ۱۲ شرکت رسیده است. در ابتدای تولد شرکت تجلی، این شرکت هیچ معدنی در اختیار نداشت. البته شرکت تجلی در تمامی مزایده‌‌‌هایی که توسط دولت برگزار شده حضور داشته است و در حال حاضر ۲۴ معدن در انواع معادن و فلزات را در اختیار دارد. البته بیشتر تمرکز ما روی مواد نادر خاکی و لیتیوم است.

علی‌‌‌اکبری در ادامه یادآور شد: با توجه به مطالعاتی که انجام داده‌‌‌ایم، تصمیم داریم که بیش از این در زنجیره فولاد سرمایه‌گذاری انجام ندهیم. البته پروژه‌‌‌هایی که در زنجیره فولاد داریم را ادامه خواهیم داد، اما پروژه جدید در این زنجیره برای خود تعریف نمی‌‌‌کنیم. وزن سرمایه‌گذاری خود را به سمت مواد نادر خاکی، لیتیوم، طلا و مس پیش خواهیم برد. سه شرکت دیگر در حوزه اکتشافات و معدن‌‌‌کاری به مجموعه اضافه کرده‌‌‌ایم. ۴۸‌درصد مجتمع صنایع سرمد ابرکوه که در آن مجتمع سه پروژه فعال فولادسازی، مگامدل احیای مستقیم و تولید کلاف را شامل می‌شود. ۳۰درصد پروژه گندله‌‌‌سازی صبا امیدغرب خاورمیانه، ۲۰‌درصد مالکیت فولاد کردستان، ۶‌درصد فولاد سیمین هرمز و معدن مس جانجا و سایر پروژه‌‌‌ها در زنجیره ارزش را در اختیار داریم. در ارتباط با حوزه بازرگانی نیز سهم عمده یکی از شرکت‌های خوشنام در این حوزه را خریداری کرده و در بخش بازرگانی نیز حضوری فعال داریم.

سرمایه‌گذاری در عناصر نادر خاکی

مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات در پاسخ به این پرسش که ۲۴ معدنی که در اختیار دارید مربوط به چه معادنی است، گفت: از این تعداد ۱۲ معدن مربوط به حوزه لیتیوم و عناصر نادر خاکی است. سایر معادن نیز مربوط به مس و طلا و پلی‌‌‌متال‌‌‌هاست. در این راستا سه گروه تشکیل داده‌‌‌ایم که به صورت تخصصی این معادن را راهبری و پیگیری می‌کنند تا بتوانیم پروانه بهره‌‌‌برداری آنها را بگیریم. البته در میان این ۲۴ معدن ممکن است برخی از معادن ذخیره لازم را نداشته باشند. از معادنی که در اختیار داریم چندتایی که ذخیره کافی برای احداث کارخانه داشته باشند برای تجلی گرانبها و با ارزش خواهند بود. برخی از این معادن دارای پروانه اکتشاف هستند، برای برخی معادن نیز در جهت پروانه بهره‌‌‌برداری آن اقدام می‌‌‌کنیم.

علی‌‌‌اکبری درباره معادن لیتیوم عنوان کرد: پنج معدن ما به لیتیوم اختصاص دارد که از شورابه‌‌‌ها باید استحصال شود که یک گروه ویژه برای این معادن در نظر گرفته‌‌‌ایم. لیتیوم مصرف پزشکی نیز دارد. البته مصرف صنعتی آن متفاوت است. در این زمینه ما با شرکت‌های دانش‌‌‌بنیانی کار می‌‌‌کنیم که پیش از این، در این حوزه کار کرده‌‌‌اند. بیشتر معادن لیتیوم ما در خراسان‌‌‌جنوبی واقع شده‌‌‌اند.

وی در ادامه درباره مواد نادر خاکی توضیحات بیشتری داد و گفت: مواد نادر خاکی مونازیت عموما می‌تواند مواد نادر خاکی متعددی در کنار آن باشد که در دو معدن مروست باختری و خاوری موجود است و درحال حاضر با یک تیم قوی که پیش از این، در این حوزه صاحب‌نظر بوده‌‌‌اند، کار این معادن را به جلو می‌‌‌بریم. در حقیقت در مواد نادر خاکی نخستین شرکتی در ایران به‌‌‌شمار می‌‌‌رویم که پروانه بهره‌‌‌برداری دارد. این اولین‌‌‌ها می‌تواند به ما تحرک بیشتری بدهد.

مدیرعامل شرکت تجلی در ادامه تاکید کرد: در کشور ظرفیت تولید فولاد تجاری و معمولی به سقف خود رسیده، این در حالی است که کشورهای اطراف ما نیز به قدری واحدهای فولادسازی ایجاد کردند و در آینده امکان صادرات به آنجا را نیز نخواهیم داشت؛ از همین‌‌‌رو ایران باید به سمت تولید فولادهای آلیاژی، فولاد سبک و فولاد سبز پیش برود، اگر به این سمت پیش نرود، بدون شک در میان‌‌‌مدت مشکلاتی در زمینه صادرات خواهند داشت. آیا برای تولید فولاد آلیاژی همین سنگ‌آهن کافی است، پاسخ خیر است، این در حالی است که در عناصر نادر خاکی می‌توان عناصری را یافت که در فولاد آلیاژی کاربرد دارد و بدون آن فولاد خاص نمی‌توان تولید کرد. علی‌‌‌اکبری در پاسخ به این پرسش که کاربرد عناصر نادر خاکی چیست، عنوان کرد: عناصر نادر خاکی کاربردهای مختلف دارد، از جمله در تولید فولاد آلیاژی و فولادهای خاص به کار گرفته می‌شود. در سایر صنایع مانند صنایع مخابراتی، ماهواره‌‌‌ای و نظامی و... نیز کاربرد دارد.

سود ۷۰۰ میلیارد تومانی تجلی در ۱۴۰۱

وی ادامه داد: با توجه به تعداد شرکت‌های تجلی استراتژی ما در تامین منابع مالی این‌‌‌گونه نیست که منابع مالی را یکجا به آنها تخصیص بدهیم، از این رو وجوهی که در اختیار داشتیم را تبدیل به سهام‌‌‌ در بازار بورس کردیم که نقدشوندگی خوبی داشته باشد تا هر زمان که نیاز به تزریق نقدینگی در پروژه‌‌‌ها داشته باشیم، بتوانیم این سهام را بفروشیم. در یک مدل می‌توانستیم وجوه خود را نزد بانک‌ها بگذاریم و بین ۱۸ تا ۱۹‌درصد سود بگیریم، بر اساس تخصصی که در بازار بورس داشتیم، تصمیم گرفتیم آنها را به سهام در بازار بورس تبدیل کنیم و به مرور آنها را بفروشیم. در یک سال و نیم گذشته یک‌‌‌دوم سهامی که در اختیار داشته‌‌‌ایم که حدود ۳هزار میلیارد تومان بود را تبدیل و به پروژه‌‌‌ها تزریق کرده‌‌‌ایم که بابت این موضوع مقداری سود نصیب شرکت شد که در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۰۰ میلیارد تومان سود داشتیم.

ورود به تولید ور‌‌‌‌‌‌ق‌‌‌های الکتریکی

مدیرعامل شرکت تجلی در ادامه یادآور شد: یکی از کارهای جدید ما در زمینه تولید ورق‌‌‌های الکتریکی است که این ورق‌‌‌ها چند سال است که جزو کالاهای تحریمی محسوب می‌شود. ورق‌‌‌های الکتریکی جزو کالاهای «های‌تک» به‌‌‌شمار می‌رود که چند کشور بیشتر آن را در دنیا تولید نمی‌‌‌کنند. این ورق‌‌‌ها نیاز مبرم شرکت‌های داخلی است. در این راستا تولید ورق‌‌‌های الکتریکی ‌‌‌جهت‌‌‌دار و غیرجهت‌‌‌دار مدنظر ماست. از همین‌‌‌رو برای تولید آن در منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌‌‌فارس، مجوز کارخانه ورق‌‌‌های الکتریکی را در اختیار گرفته‌‌‌ایم. بابت تامین ارز آن نیز با صندوق توسعه ملی وارد مذاکره شده‌‌‌ایم. با توجه به این موضوع که فولاد مبارکه می‌تواند این محصول را تولید کند، این شرکت بزرگ فولادی را نیز برای تولید این ورق‌‌‌ها در کنار خود داریم.

علی‌‌‌اکبری در پاسخ به این پرسش که عمده تامین مالی تجلی به چه صورت است، عنوان کرد: با توجه به اینکه شرکت تجلی یک شرکت پروژه‌‌‌محور است، سهامداران آن به سوددهی در کوتاه‌‌‌مدت توجهی ندارند. ما باید ثروت سهامداران را افزایش بدهیم تا زمانی که پروژه‌‌‌ها به بهره‌‌‌برداری برسد که در این صورت، هم سودآوری خواهیم داشت و هم پروژه‌‌‌ها را توسعه خواهیم داد. البته ما قطعا امسال یک افزایش سرمایه خواهیم داشت. حداقل ۵۰‌درصد و‌‌‌ حتی بیشتر افزایش سرمایه می‌‌‌دهیم. همچنین می‌‌‌خواهیم‌ هزار میلیارد تومان اوراق از طریق بورس به چاپ برسانیم. سرمایه‌گذارهای ما نیز همگی داخلی هستند.

فرهنگ سهامداری در تجلی

مدیرعامل تجلی در ادامه با تاکید بر این موضوع که فرهنگ سهامداری در این شرکت به خوبی جا افتاده است، گفت: در نخستین مجمعی که برای شرکت در سال گذشته برگزار کردیم و با توجه به عایدی شرکت، موضوع قابل‌توجه این بود که سهامداران حقیقی که همیشه خواهان تقسیم سود بیشتر در مجامع هستند، اصرار داشتند که تقسیم سود ۱۰‌درصد قانونی را نیز نداشته باشیم که البته ما به اجبار ۱۰‌درصد سود قانونی را تقسیم کردیم. همچنین در مجمع اخیر که ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ بابت مجمع ۱۴۰۱ برگزار کردیم، همچنان سهامداران خواهان این موضوع بودند که تقسیم سودی نداشته باشیم. در حقیقت این موضوع نشان می‌دهد که سهامداران ما به این باور رسیده‌‌‌اند که وجوهی که در اختیار ما گذاشته‌‌‌اند، در جاهای مناسبی هزینه می‌شود، از این رو اصرار داشتند که سود تقسیم نکنیم. در واقع دغدغه‌‌‌ آنها این موضوع است که ثروت‌‌‌شان زیاد شود و به فکر سوددهی کوتاه‌‌‌مدت نیستند.

ارزش سهام تجلی در سال گذشته

علی‌‌‌اکبری همچنین در پاسخ به این پرسش که ارزش سهام تجلی نسبت به سال گذشته چقدر افزایش یافته است، گفت: در سال گذشته، بازار بورس در صنعت عایدی چندانی برای سهامداران به همراه نداشت، حتی برخی شرکت‌های مطرح نتوانستند، سود سال ۱۴۰۰ را برای خود پوشش بدهند. در چنین شرایطی شرکت تجلی، قادر شد که از نظر قیمت سهام، نزدیک ۶۷‌درصد بازده برای سهامداران خود به همراه داشته باشد که برابر شاخص کل بازار بورس بود. همچنین از نظر میزان معاملات سهام و حجم عملیات، جزو سهام خوب بازار سرمایه بود.

پیش‌بینی بازار سرمایه

مدیرعامل شرکت تجلی در پاسخ به این پرسش که پیش‌بینی شما برای بازار سرمایه در سال‌جاری چیست، گفت: کلیت بازار سرمایه مانند آنچه در سال‌های گذشته شاهد آن بودیم، دیگر همراه با افزایش‌‌‌های ناگهانی نخواهد بود. البته باید یادآور شد که در کل صنایع اصلی در کشور ما، همچون معدن و صنایع معدنی، پتروشیمی و پالایشی و خودروسازها سیرهای صعودی و نزولی در این بازار داشتند، ولی به دلیل مشکلات اقتصادی و زیربنایی که در کشور داشته‌‌‌ایم، منجر شده که برخی از این مشکلات زیربنایی به این شرکت‌ها منتقل ‌‌‌شود و به نوعی از موضوع اصلی فعالیت اصلی خود فاصله گرفته و هزینه‌‌‌هایی به آنها تحمیل شود که این هزینه‌‌‌ها سبب می‌شود تا خروجی مناسب و رو به رشدی نداشته باشند. بنابراین افرادی که در بورس قصد سرمایه‌گذاری دارند، باید با دقت بیشتری، سهام خود را انتخاب کنند. در هر صنعتی بدون شک، شرکت‌هایی وجود دارد که می‌تواند عایدی خوبی برای سهامداران خود به ارمغان بیاورد. البته در سال‌جاری پیش‌بینی می‌شود که شرکت‌های بزرگ دچار چالش نقدینگی باشند.

علی‌‌‌اکبری همچنین در پاسخ به این پرسش که بازار سرمایه تا چه میزان از تورم جا مانده است، گفت: بورس نسبت به سایر بخش‌‌‌هایی که مردم در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند، عقب مانده است. در کل نیز بازار بورس نتوانسته نسبت به سال ۱۴۰۰ به سودآوری قابل‌‌‌توجهی دست یابد. به این معنا که به اندازه‌‌‌ای که تورم در کشور بالا رفته، سود شرکت‌ها افزایش نیافته است.

وی در ادامه با تاکید بر این موضوع که در بازار بورس باید نگاه بلندمدت داشت، تاکید کرد: هر کسی که در بلندمدت در بورس سرمایه‌گذاری کرده است، به نتیجه رسیده است. وقتی در یک صنعتی پنج سال زمان لازم است که به بهره‌‌‌برداری برسد و به همان مدت نیز زمان لازم است که به سودآوری برسد، نباید انتظار سوددهی کوتاه‌‌‌مدت را داشت. از سوی دیگر، پولی که وارد بورس می‌شود، نباید پول جاری یک فرد باشد. البته باید این موضوع را در نظر داشت که بازار بورس، تهدیدهای بلندمدت سایر بازارها را ندارد. هرچند بازار بورس نوسان دارد، اما این نوسان جزو ذات این بازار به‌‌‌شمار می‌رود و برخی از این نوسانات سود می‌‌‌برند. از این رو وجوهی که نیاز روزمره نیست را باید وارد این بازار کرد و اجازه داد که به مدت سه تا پنج سال در این بازار باقی بماند.

مدیرعامل شرکت تجلی در پاسخ به این پرسش که انتظار شما از وزارتخانه صمت و وزیر جدید چیست، گفت: ما چندان به‌‌‌صورت مستقیم به دولت ربطی نداریم و شرکت‌های بورسی با آزادی‌‌‌ عمل بیشتری روبه‌‌‌رو هستند، اما دولت‌‌‌ها باید بر این موضوع تاکید داشته باشند که تصمیمات عملیاتی برای پروژه‌‌‌ها، رنگ و بوی سیاسی نداشته باشد و بر اساس کار کارشناسی انجام گیرد تا زمانی که سرمایه‌گذار به یک پروژه ورود پیدا می‌کند، اگر پروژه در محل مناسب و دارای توجیه و مزیت اقتصادی باشد، با اطمینان خاطر وارد شود. البته وزیر جدید نیز فرد نام‌‌‌آشنایی است که سال‌های سال در حوزه صنعت کار کرده است؛ از سوی دیگر، به بازار سرمایه آشناست و این ویژگی خاص اوست که هم سابقه عملیاتی و هم سابقه در بازار سرمایه را دارد، از این رو می‌تواند کمک حال صنعت باشد.

علی‌‌‌اکبری در پایان با اشاره به مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، گفت: امیدواریم که شاهد نرخ‌های دستوری در بورس‌کالا نباشیم. حقوق دولتی معادن کشور را رنج می‌دهد که باید این حقوق اصلاح شود. در زمینه منابع نیز شرکت‌های پروژه‌‌‌محور نیاز به حمایت دارند و دولت باید انگیزه‌‌‌های لازم را برای این شرکت‌ها ایجاد کند. بر اساس مقررات، در مزایده دولت، شرکت‌های سهامی عام که بیش از ۱۰۰‌هزار سهامدار دارند، می‌شود خارج از رقابت به آنها مورد مزایده را واگذار کرد که تاکنون این موضوع عملیاتی نشده است.