کسری بودجه ۲۰۰ همتی؛ میراث تلخ سه سال سوءمدیریت در پالایش و پخش

در سه سال گذشته، این شرکت به دلیل مدیریت نادرست، قادر به تأمین منابع حاصل از فروش بنزین برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها نشد، و با توجه اینکه منبع اصلی منابع هدفمندی یارانه‌ها شرکت ملی پالایش و پخش هست، همین امر موجب شد که تا شهریور ۱۴۰۳، کسری ۲۱۶ هزار میلیارد تومانی در اعتبارات یارانه‌ها به وجود آید. در واکنش به این بحران، دولت مجبور به برداشت از خزانه شرکت‌های دولتی و منابع عمومی بودجه شد که بی‌سابقه بود. استفاده از تنخواه‌گردان برای پرداخت یارانه‌ها نیز یکی از پیامدهای این ناکارآمدی بود  .

یکی از نقاط ضعف مدیریتی در این دوره، کاهش شدید تولید بنزین و گازوئیل در پالایشگاه‌های کشور بود. با توقف واحدهای کلیدی مانند الکیلاسیون پالایشگاه آبادان و مشکلات فنی در واحد کت‌کراکر، تولید این سوخت‌ها به شدت کاهش یافت و کشور را مجبور به واردات میلیاردها دلار بنزین کرد. از طرف دیگر، برای جبران این کمبود، از محصولات پتروشیمی‌ها مانند ریفورمیت استفاده شد، که نه تنها هزینه‌های بیشتری به شرکت ملی پالایش و پخش تحمیل کرد، بلکه ضررهای قابل توجهی به پتروشیمی‌ها و دولت زد .

مدیریت ضعیف در نگهداری و تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ها، به تعویق افتادن پروژه‌های مهم و در نتیجه کاهش راندمان پالایشگاه‌ها را نیز به دنبال داشت. این مشکلات زنجیروار ادامه پیدا کردند و در نهایت، تأثیرات منفی آن به جایی رسید که پرداخت حقوق و پاداش اقشار مختلف مانند معلمان نیز تحت تأثیر قرار گرفت.

حال، مدیرعامل جدید شرکت ملی پالایش و پخش، با میراثی از بحران‌های مدیریتی و مالی مواجه است. چالش‌هایی که نه تنها در بخش تولید و تأمین سوخت، بلکه در مدیریت منابع مالی دولت نیز عمیقاً احساس می‌شود. پرسش کلیدی این است که آیا این میراث سنگین قابل جبران خواهد بود یا خیر؟